«Xanlıqlar» deyə tanıdığımız, tarixən isə adı vaxtaşırı dəyişikliyə uğramış bu yaşayış məntəqəsi Qazax Öikəsinin (Qazax Sancağı, Qazax Livası, Qazax Mahaiı) qədim türk yaşayış məskənlərindən biridir. Xanlıq və çarlıq dönəmində əkinə yararlı torpaqları Dilbazi ağalarına məxsus olmuş bu kənd indi özünün ən gözəl çağlarından birini yaşayır. Bu məkanda aparılmış arxeoloji qazıntılar zamanı kəndin yaxınlığında dəmir dövrünə aid (eramızdan öncə 8-6-cı əsrlər) daş qutu qəbirlərdən, eləcə də küp qəbirlərdən ibarət arxeoloji abidə üzə çıxarılmışdır. Bu tədqiqatlar zamanı eləcə də boz və qara rəngli qablar, dəmirdən hazırlanmış nizə ucluqları və s. yerli və gətirilmə məmulatlar aşkar edilmişdir.

Şübhəsiz, Xanlıqlar camaatının keçmiş yüzillərdə məskunlaşdığı ərazi - Coğaz(an) və Ağstafa çaylarının arasında Babadərviş məqbərəsinə görə Babadərviş adlanan və keçən yüzilin 50-ci illərindən arxeoloji baxımdan böyük önəm kəsb edən məkan və burada aşkarlanan tapıntılar barədə söz deməmək olmaz. Arxeoloqlardan prof. İ.H. Nərimanov və Q.S. ismayılovun burada 1958-66-cı illərdə apardıqları arxeoloji qazıntılar üç mədəni təbəqə aşkarlamışdı. Eramızdan öncə 5-ci minilliyə aid alt təbəqədən dairəvi yarımqazma evlər, gil qablar, dən daşları, sümüktoxa, iynə, biz, müxtəlif heyvansümükləri vəs., eramızdan öncə 3-cü minilliyə aid orta təbəqədən çiy kərpicdən tikilmiş dairəvi evlər, həndəsi naxışlar və quş təsvirləri ilə bəzədilmiş cilalı qara və qırmızı gil qablar, gil nəhrələr, manqallar, heyvan fiqurları, metaləritmə ocaqları, tunc əşya, arpa və buğda qalıqları və s. tapıldığı xəbər verilir. Babadərvişdə 2-ci minilliyin sonları, 1-ci minilliyin əvvəllərinə aid edilən üst təbəqədən isə arxeoloqlar dördkünc evlər, təsərrüfat quyuları və küpləri, müxtəlif mə-işət qabları, gil möhürlər, manqallar, tuncdan ox ucluqları, öküz heykəlciyi, dəmir məmulat və s. aşkarlamışdılar. Tapıntılar onu göstərirdi ki, bu məkanın ən qədim sakinləri əkinçilik, heyvandarlıq, toxuculuq, metal emalı və digər bəzi sənət sahələri ilə tanış imişlər.  Alt təbəqə Şomulutəpə mədəniyyətinə, orta təbəqə Kür-Araz mədəniyyətinə, üst təbəqə isə Xocalı-Gədəbəy mədəniyyətinə aid edilir. Birtərəfi Karqaya və Vəlixan meşəsinə, digərtərəfi Didəban («Didvan») bürcü və Ağstafa çayına söykənən, Tiflisdən və Şəmkirdən Qazağa, buradan isə Dilican dərəsi ilə İrəvan çuxuruna enən qədim ticarət yolunun üzərində yerləşən bu kəndin ərazisi və həndəvəri, Babadərviş və Didəban bürcünün qalıntıları və sair qədim abi-dələr buranın orta yüzillərdə sözügedən həmin qədim karvan yolu üzərində iri yaşa-yış məntəqəsi kimi seçildiyinin dilsiz şahidləridir.

Şübhəsiz, bu yerin ən maraqlı tarixi abidəsi - orta yüzillərə aid edilən və zamanımıza qədər ayaq üstə qalmış Didəban («Didvan») bürcüdür. Qazax-Dilican yolunun 7-8 kilometrliyində yüksək təpənin üstündə qərar tutmuş Didəbanı, «gözətçi bürcü» kimi izah edənlər də var. Bu dairəvi formalı əsrarəngiz tikilinin hündürlüyü 10 metr, diametri 8 metrə yaxındır. İçəriyə daxil olmaq üçün dar qapısı var. «Qüllə-donjon» tipli bu tikilinin özülü parça-parça qranitdən qoyulmuş, başı kəsik konus şəkillidir. Amma bu bürcün ətəyində 8 hektara yaxın sahəni əhatə edən, ətrafı qədimlərdə hasara alınmış yaşayış məntəqəsinin olduğu, sözügedən tikilini dərə ağzındakı bu yüksəklikdə tənha bir gözətçi bürcü kimi izah etməyi çətinləşdirir. Ətrafındakı şəhəryerinin izlərindən də göründüyü kimi, bu bürc, sadəcə, həmin adını dəqiq bilmədiyimiz bu qədim yaşayış məntəqəsinin ən hündür yeridir və bu gün ayaqda qalan bürcün tarixçəsi adı naməlum olan bu qədim məntəqə ilə qırılmaz surətdə bağlıdır.

Bəzi mütəxəssislərin fikrincə, tikili erkən orta əsrlərə aiddir. Əlbəttə, ərazidə arxeoloji qazıntılar aparılması çox mətləbləri üzə çıxara bilərdi. Başqa bir maraqlı abidə Tacıbəy kurqanıdır. El rəvayətinə görə, bu kurqan keçmiş yüzillərdə bu yerdə iki ordu arasında baş vermiş böyük bir vuruşma ilə bağlıdır. Tacı bəy adlı sərkərdə bu savaşda qəhrəmanlıqla həlak olmuş və qalib ordunun əsgərləri
qədim türk adətinə görə hərəsi bir at torbası torpaq gətirib məzarının üstünə calamışlar və beləliklə bu hündür kurqan konusvari təpə əmələ gəlmişdir. Bəzi el rəvayətlərinə görə, ilk vaxtlarda burada mövcud olmuş yaşayış məntəqəsinin adına Kiçik Xalxal, Əskipara dərəsindəki şəhərin adına isə
Böyük Xalxal deyilirmiş.  1725-1728-ci illərə aid «Tiflis əyalətinin mütəssəl dəftəri. Qazax və Borçalı. 1728-ci il» adlı Osmanlı tarixi qaynağında Qazax Sancağının Axstav nahiyəsində Xanlıqlar adında yaşayış mən-təqəsinin adı qeyd olunmur. Amma burada adı qeyd olunan iki digəryaşayış mən-təqəsi ehtimal etmək olar ki, indiki Xanlıqların yerində imiş. Bunlardan biri Qazax Sancağının həmin nahiyəsində qeydə alınmış, lakin rəiyyətləri olmayan Çələbi kəndi, o biri isə yenə də rəiyyətləri olmayan Xanlıca (başqa adı Yenicə) kəndidir. Çələbi kəndinin əkilən torpaqları 120 günlük, Xanlıcanın əkilən torpaqlarının isə 200 günlük olması bu iki məntəqənin kifayət qədər böyük olmasından xəbər verir, lakin rəiyyətlərinin yoxluğunun səbəbləri naməlum qalır. Hər halda, aradan 70-80 il sonra Molla Çələbi adlı şair və ziyalı şəxsin Xanlıqlar kəndinin sakini kimi xatırlan-ması güman etməyə imkan verir ki, söhbət həmin ərazidən gedir. Amma həmin tarixi qaynaqda Axstav nahiyəsində «İsmayıl kəndi» qeyd olunur. 55 ailənin yaşadığı bu iri kəndin sakinləri arasında Şahmalı Diyarqulu oğlu, Alı Molla Xan oğlunun adlarının qeyd olunması sözügedən yaşayış məntəqəsinin indiki Xanlıqların yerində və ya ona yaxın olduğunu söyləməyə imkan verir. Alı Molla Xan oğlu (yaxud Molla Alı Xanoğlu) Nadir xan Əfşarla görüşən və bu görüşdən adının üstünə «Dilbaz» ləqəbi qazanan şəxsdir.

XVIII yüzilə dair rəsmi sənədlərdə Qazax mahalında həmin iki kəndin adı çəkilmir, lakin Qaray, yaxud Qaraylı adında kəndin varlığı qeyd olunur ki, Dilbazilərin nəsil rəvayətlərində bu kənd məhz onların ata-baba kəndi kimi xatırlanmaqdadır. Adından da göründüyü kimi, bu toponim tarixi qaynaqlarda Qazax ərazisində yaşamış qaraylar tayfasının adı ilə bağlıdır. Məsələn, Tiflis valisi İrakli xanın 1750-ci ilin iyul ayında verilmiş və Qazaxdan atlılar yığmaq haqqında hökmündə mahalın kəndləri sırasında «Qaray»ın da adı çəkilir. Hökmdə göstərilir ki, yasavul Ərdəşir bəy Qazaxdan 300 qoçaq atlı mülazim toplamağa və onları sandan keçirib İrəvana göndərməyə vəkil edilmişdir. Həmin hökmə əsasən, Qaray camaatı 5 atlı döyüşçü verməli idi və söhbət İrəvan ətrafında iraklinin İrəvan xanı və ona köməyə gəlmiş başqa xanlarla apardığı döyüşlərdən gedirdi. Bu etnonimi bəzi müəlliflər «Qaraylı», digərləri «Gəraylı» kimi izah etməyə çalışırlar. Amma həmin sözügedən sənəddə ərəb əlifbası ilə yazılışda bu söz «Gəraylı» deyil, məhz «Qaraylı» oxunur. Məsələn, Mirvarid Dilbazi də bu kəndin qədim adını «Gəraylı» kimi xatırladırsa da, həmin dövrə aid bu yazılı sənədin imlası bunu təsdiqləmir. Son üç yüz illik zaman kəsimində adının tez-tez dəyişməsi ilə seçilən bu yaşayış məntəqəsinin XIX yüzilin əvvəllərində artıq «Xanlıqlar» kimi qeyd olunur. XVIII yüzilin sonlarına doğru Qaraylı, Çələbi, İsmayıllı, Xanlıca deyə adlanan kiçik və bir-birinə yaxın obalar tədricən bir-birinə qovuşmuş və onların torpaqları əsasında nisbətən iri Xanlıqlar kəndi formalaşmışdır. Bu fikri qüvvətləndirən dəlil ondan ibarətdir ki, XVIII yüzilin sonları, XIX yüzilin əvvəllərində Qazax mahalı kəndlərinin siyahısında (bir neçə belə siyahı ilə tanış olmuşuq) Çələbi, Qaraylı, İsmayıllı, Xanlıca (Yenicə) kimi kəndlər daha qeydə alınmırlar. Karqaya səmtdə orta yüzillərdə mövcud olmuş və adı naməlum bir kənd yerinin kalafaları mövcuddur. Görünür, bu geniş ərazidə Ağstafa çayının hər iki sahilinə səpələnmiş balaca obalar zaman keçdikcə bir yerə toparlanmış, Böyük Xanlıqlar və Kiçik Xanlıqlar kəndlərini XIX yüzilə ərməğan etmişlər. Xanlıqlar camaatları etnik mənşələri baxımından sair Qazax elatları kimi sırf türk (oğuz/qıpçaq) mənşəlidirlər. Dini etiqadlarına gəldikdə, tarixən islamın sünni məzhəbinə («öməriyyə təlimi») mənsub olmuşlar, Şah İsmayılın və onun varisləri-nin şiəliyi zorakılıqla yaymalarının qarşılığında bir çox Qazax elatları kimi öz ata-baba məzhəblərini hifz etməyi bacarmış, şiəliyə keçməmişdilər. XIX yüzilin ortaiarından isə bu kəndin sakinlərinin arasında sair Qazax-Borçalı kəndlərində olduğu kimi nəqşbəndi təriqətinə bağlılıq da müşahidə olunmağa başlamışdı. XIX yüzilin əvvəllərində bu inzibati vahidin iki hissəyə ayrılaraq, Qazax mahalı (rusdilli sənədlərdə «distansiya») kəndləri sırasında «Böyük Xanlıqlar» və «Kiçik Xanlıqlar», bəzi sənədlərdə isə «Yuxarı Xanlıqlar» və «Aşağı Xanlıqlar» deyə adlandırıl-mağa başladığını görürük. XIX yüzilin 60-cı illərində Qafqazın türk-müsəlman bölgələrində dini işlər nizamlandığı əsnada kənd iki prixoddan  Böyük Xanlıqlar və Kiçik Xanlıqlardan ibarət idi və bu prixodlara müvafiq olaraq Molla Əhməd Hacı Nəbi oğlu (1845-ci il tə-vəllüd) və İsmayıl əfəndi Həmzə oğlu (1823-1869) «mollayi-ruhani və ruhanilik ümurinə imam» təyinatı almışdılar. Onların hər ikisi vergilərdən azad edilmişdilər. ismayıl əfəndinin vəfatından sonra yurdunda 3 oğlu qalmışdı (Osman, Alı və Həmzə), lakin onlaratalarının yolunu davam etdirmədikləri üçün, yenidən vergiyə qoyu-laraq, qaytarılıb rəiyyət zümrəsfnə aid edilmişdilər. 1865-ci ilin may ayından etibarən Hacı Molla İbrahim Əşrəf oğlu (1825-ci il təvəllüd) da müftiyyatın vəsatətindən sonra Tiflis Xəzinə Palatası tərəfindən ruhani zümrəsinə daxil edilmişdi. Əsrin sonlarında Böyük Xanlıqların mollası Molla Məmməd Molla Yusif oğlu idi. 1901-ci ildə Xanlıqlar dörd obadan ibarət idi və kənd məscidi Dilbazi ağalarının mülkləri olan səmtdə yerləşirdi. Hacı Rəhim ağa Vəhidinin inşa etdirdiyi həmin məscidin onun soyundan olan Çingiz ağa Dilbazi tərəfindən yenidən təmir etdirilmiş olduğu göstərilir. Keçən yüzilin əvvəllərində kəndin ruhani mollaları sırasına həmişəllilərdən Molla Süleyman Vəli oğlu (1864-1944) əlavə olunur. Molla Süleyman dini təhsilini Dərbənd şəhərində almışdı. Bundan başqa, Babadərviş qəbristanlığında Molla Abdulla Hacı Nəbi əfəndi oğlu, Molla Məhəmməd bin Molla Məhəmməd Cələbi əfəndi kimi XIX yüzilin ruhani şəxslərinin başdaşları ayaq üstədir. Xanlıqların inzibati idarəsinə gəldikdə, iki paradan ibarət olan bu kənd Qazax qəzasının daxili bölgüsündə XIX yüzilin əvvəlindən Dəmirçilər kənd camaatına aid idi və Dəmirçilər starşinası tərəfindən idarə edilirdi. XIX yüzilin 80-ci illərində Xanlıqlar sakini Abdulla Qazi Bayram oğlunun adı çəkilir. XX yüzilin əvvəllərində starşina vəzifəsində Dəmirçilər sakini Əmirastan Əmirəhməd oğlu idi və təqribən sovetləşmə ilinə qədər bu adam iş başında olmuşdu. Çar Rusiyası zamanında iki para Xanlıqlarda Dilbazovları, adları çəkilən ruhaniləri və koxaları istisna etməklə, məskun olan qalan soylar rəiyyət zümrəsinə («podatnoye sosloviye») aid idilər və dövlətə ödənilən vergilərin bütün ağırlığını çiyinlərində daşıyırdılar. Xanlıqlar camaatı 1930-cu illərə qədər sair Qazax kəndləri kimi yaylaq-qışlaq həyatı yaşayırdı və onların ənənəvi yaylaq yeri Ağqaya idi. 1913-cü ildə kənd camaatı Ağstafa çayının sol sahilindən sağ sahilinə indiki yerinə köçməyə başladı. 1914-cü ildə M.Muradov tərəfindən tərtib edilmiş «Yelizavetpol Quberniyası Qazax qəzasının ayrı-ayrı kəndlərinin iqtisadi rifahı haqqında məlumatlar» adlı sənədə əsasən, Böyük Xanlıqlar və Kiçik Xanlıqlar iki əlahiddə inzibati vahid olmaqla, Dəmirçilər, Çaxmaqlı, Cəfərli, Alpout, Abbasbəyli, Ürkməzli, Taharbəyli ilə birlikdə yenə də «Dəmirçilər kənd camaatı»na («Demurçilarskoye selskoye obşestvo») aid idilər və bu vaxt da başlıca məşğuliyyətləri əkinçilik və heyvandarlıq olaraq qalırdı.  Uzun bir dövr ərzində əkinçilik və heyvandarlıqdan və bunlarla sıx bağlı olan xalçaçılıqdan başqa məşğuliyyət demək olartanımayan kənd camaatı XIX yüzilin sonları  XX yüzilin əvvəllərindən etibarən yavaş-yavaş həyətlərində bağ-bağça salmağa başladılar. Kəndlilər icarəyə götürdükləri bəy torpaqlarında əsasən buğ-da, arpa, qarğıdalı, darı və çovdar əkirdilər. Texniki bitkilərdən pambıq becərilməsi ilə artıq tanış idilərsə də, o çağlar Qafqazın digər bölgələrində geniş intişar tapan baramaçılıqla hələ tanış deyildilər. 1914-cü ildə Birinci Cahan savaşı başlananda və Yelizavetpol Tatar Alayı təşkil ediləndə Qazax qəzasının bir çox kəndlərindən 60-a yaxın gənc (əksəriyyəti bəyzadələr) könüllü yazıldı və alay «dikaya diviziya»nın tərkibində Qərb cəbhəsinə yola düşdü. Maraqlıdır ki, Yelizavetpol Tatar Alayı sıralarına daxil olmuş könüllülərin siyahısında Xanlıqlar kəndi sakinlərindən, o cümlədən bəyzadə Dilbazilərdən heç kəsin adına rastlanmır. 1917-ci ilin fevralında çar II Nikolayın taxtdan salınması ilə başlanan və bütün imperiyanı bürüyən hərcmərcliklər Qazax mahalından, o cümlədən Xanlıqlardan da yan ötmədi, bu kənd də mürəkkəb və ziddiyyətli ictimai-siyasi proseslərin burulğanına düşdü. 1918-ci ilin mayında Güney Qafqazın üçdövlətə parçalanması və Dağlıq Qazağın faktik olaraq Ermənistanın nəzarətinə keçməsilə Xanlıqlar bu dəfə Ermənistanla sərhəd kəndinə çevrildi. Bu istiqamətdə sərhədin mühafizə olunması Xanlıqların igid oğullarına həvalə olunmuşdu. Bu səmtdə formal olaraq gömrük məntəqəsi də fəaliyyətə başlamışdı. 1920-ci il aprelin 28-də Azərbaycanda demokratik cümhuriyyət varlığına son qoyub, sovet hakimiyyəti qurulanda Ermənistan hələ daşnakların hakimiyyəti altın-da idi (bu hakimiyyət noyabrın sonlarında devrildi). Bu aylarda onların hərbi qüvvə-ləri və silahlı bandit dəstələri Qazağın sərhəd kəndlərinə münasibətdə fitnəkarlıqlara ara vermirdi. İyunun 29-da Xanlıqlar kəndi onların hərbi qüvvələri tərəfindən topa tutulanda, kənd əhalisinə böyük maddi ziyan dəymiş, insan tələfatı olmuşdu. Lakin 1914-1917-ci illərdə Qazax bəylərinin, o cümlədən Xanlıqlardan Dilbazov ağalarından bəzilərinin istiqamətləndirdiyi silahlı dəstələrin Qazax qəzasının dağlıq qismindəki erməni kəndlərinə böyük ziyan vurduqları, onlardan terroru özünə işpeşə etmiş çoxlu adamları öldürdükləri Qazax qəza polisinin arxiv sənədlərində sıx-sıx qeyd olunur. Sovetləşmədən sonrakı ilk onillikdə bu kənddə 1917-ci ildən başlanan ziddiyyətlər davam etməkdə idi və bu ağrılı prosesin gedişində çoxəsrlik təsərrüfat ukladı dağıldı, yeni iqtisadi münəsıbətlər formalaşdı və bunun gedişində çoxlu sayda insanlar, o cümlədən Dilbazilərdən xeyli adam repressiyalara məruz qaldılar. Xanlıqların adının dəyişdirilib Musaköy qoyulması da bu illərə təsadüf edir. Qazaxda hərbi komissar işləyən Qazan tatarı - bolşevik Musa Tariverdiyevin, bir məlu-mata görə 1924-cü ildə Cəfərli kəndi səmtdə Çaylı sakini qaçaq Tat oğlu Abduləli tərəfindən vurulmasından sonra o vaxtın yerli kommunistləri Xanlıqların adının də-yişdirilib «Musaköy» adlandırılması təklifilə çıxış etmişdilər və bu təklif, əlbəttə, qəbul olunmuşdu. Beləliklə, sovet dönəmində bu kənd Musaköy deyə tanındı və xəritələrə bu adla düşdü. Kəndin məlumatlı şəxslərinin də təsdiq etdiklərinə əsaslansaq, Xanlıqlar camaatı məskunlaşma yerlərini bu çevrədə bir neçə dəfə dəyişməli olmuşdur. Bunun kənd camaatının daha əlverişli təsərrüfat mövqeyi seçmək istəyi ilə bağlı olduğunu söyləmək olar. Kənd ətrafında beş yerdə qəbristanlıq sahələrinin olması da bunu təsdiq edir. Söylənənə görə, kənd camaatının əcdadları XVIII yüzilə qədər Ağstafa çayının axarı boyunca sol sahildə  Babadərviş təpələrinin üstündə məskun idi. Didvan bürcündən Aveyə baxan səmtdə, Dəmirçilər kəndinin bərabərindən Babadərvişə qədər uzanan sahəni əhatə edirdi. Köhnə kənd məscidinin xarabalığının yeri o səmtdə indi də qalır. Kənd XIX yüzilin əvvəllərindən Kiçik Xanlıqlar və Böyük Xanlıqlar adlandırıldığı vaxt isə indi ıməskunlaşdığı ərazidən yuxarıda Ağstafa çayından aralı dəmyə torpaqlarda məskunlaşmışdı. Kənd camaatının indiki yerə meyllənməsi sovet dönəminə aiddir. Adamlar dəmyə torpaqlarda yerləşən əlverişsiz həyətyanı sahələrini tərk edərək tədricən su kənarlarına, arxlara yaxın yerlərə köçməyə başladılar, bağlar saldılar, ağ daşdan yaraşıqlı evlər tikdilər, kənd tədricən yaşıllığa büründü. Kəndin tarixən formalaşmış məhəllələri və çoxsaylı soykökləri, tirələri sırasında Dilbazoğullarından başqa Cırdaxanlı (əvvəllər Didəban səmtdə dəmyə torpaq-larda məskunlaşmışdılar), Tərişli (Dərvişli kimi də deyilir, lakin köhnə sənədlərdə bu ad məhz Təriş/Tərişli kimi yazılıb), Bayramalılar, Qaraxallar, Həmişəllilər, Şah-bazlı, Qorçular, Eyvazalılar və başqaları göstərilə bilər. Bu nəsillərin kökündə duran şəxslərXVII-XVIII yüzillərin adamlarıdır. Bizə məlum olan budur, ondan əvvəlki nəsilləri şəcərələr üzrə izləmək indi rnümkünsüzdür. Məsələn, kənddə halal adamlar kimi tanınan Həmişəllilərin kökündə duram Həmişə Kərim oğlu XVIII yüzildə yaşamışdır. Ondan sonrakı xətt bu sayaqdır: Hümbət - Vəli - Süleyman və ondan törəyənlər. Vəli Hümbət oğlunun məzarını kənd camaatı ocaq bilir, ziyarətə gedib, üstündə şam yandırırlar. Biz də bu məzarı ziyarət etdik. Məzarın başdaşına yazılmışdır: «Çoban Vəli Həmişə oğlu». Vəfattarixi hicriqəməri 1286-cı il (1869) göstərilir. Artıq qeyd etdiyimiz kimi, xanhq dönəmində və diyar Rusiyaya birləşdirildikdən və 1846-cı ilin torpaq islahatından sonra topraqları Dilbazi mülkədarlarına məxsus olan bu kənddə hazırda Dilbazi soyundan cəmi bir neçə ailə, başlıca olaraq Osman ağanın oğlu Bahadur Dilbazi, Hacıkərim ağa Hacıkərim ağa oğlu Dilbazovun törəmələri və onların uzaq qohumlarından ailələr yaşayırlar. Qalanların 20-30-cu illərin ictimai-siyasi proseslərindən sonra kənddən kənar məntəqələrdə məskunlaşmağa məcbur olduğunu yuxarıda qeyd etdik. Kəndin keçmişinə və Dilbazi ağalarının əkin-örüş yerlərinə dair arxiv sənədlə-rində bu kənd ilə bağlı Äşağıdakı toponimlərə sıx-sıx rast gəlinir: Xanlıqlar, Böyük Xanlıqlar (Yuxarı Xanlıqlar), Kiçik Xanlıqlar (Aşağı Xanlıqlar), Qaraylı, İsmayıllı, Cəfərli, Çaxmaqlı, Uzun tala, Ağstafa çayı, Coğaz çayı, Vəlixan meşəsi, Ballıqaya, Karqaya meşəsi, Karqaya bulağı, Bayram bulağı, Cücüllü bulağı, Ağ qaya, Didvan, Tacıbəy təpəsi, Təriş, Söyüdlü, Tülkülü yeri, Qazax yeri, Molla Əhmədli yeri, Arxarası, Bala qobu, Canalı yeri, Sarı Çinar dibi, Almaz talası, Tiryək bulağı, Orta cala, Faxralı arxı, Poylu arxı, Sayalı xanım bulağı, «Konvoy», Armudlu, Dəmirli, Hə-mişə çalı, Həmişəlli dərəsi, Hürü Cələsi, Hasan dərəsi, Cörəmən, Gözəldərə və s. Bu toponimlərdən bəziləri hazırda arxaikləşmiş, bəziləri el arasında indi də işləkdir.

30-cu illərdə kollektivləşmə kampaniyası vaxtı bu kənddə «Kirov» kolxozu yaradıldı. Kolxozda başlıca təsərrüfat sahələri ənənəvi olaraq pambıqçılıq, heyvandarlıq, o cümlədən atçılıq, eləcə də tütünçülük və üzümçülük idi. 60-cı illərin sonlarında «Kirov» kolxozunun bazasında «Qafqaz» sovxozu yaradıldı və pambıqçılıqdan imtina edilərək, üzümçülüyə üstünlük verildi. Kəndin ümumi görkəmi yaxşılığa doğru dəyişilmiş, camaatın ev şəraiti, məişəti xeyli dərəcədə yaxşılaşmışdı. 1982-ci ildə Musaköyün əhalisi artaraq 2198 nəfərə çatmışdı. Azərbaycan istiqlalına qovuşduqdan sonra ilk növbədə kəndin tarixi adının özünə qaytarılması məsələsi qaldırıldı. Kəndin keçmiş adının özünə qaytarılmasını arzu edən kənd sakinlərinin ümumi iclasının 12 sentyabr 1991-ci il tarixli qərarı Qazax rayon sovetinin 6 dekabr 1991 -ci il tarixli qərarı ilə təsdiqləndi və bununla da kəndin əvvəlki adı bərpa olundu.